Een verhaal vertellen in de klas zorgt voor een inspirerend en fantasierijk moment. Het gebruik van vertelplaten, geïnspireerd door de Japanse verteltechniek kamishibai , zorgt ervoor dat de kleuters het verhaal samen nog intenser beleven. Deze manier van vertellen stimuleert niet enkel de fantasie van de kleuters maar eveneens het delen van emotie, wat erg belangrijk is met betrekking tot een thema als de dood.
We vonden een sprookje waarin de dood op een zeer toegankelijke en verstaanbare manier wordt voorgesteld. Tegelijk heeft dit sprookje verschillende betekenislagen. Daarom denken we dat dit voorbehouden is voor wat oudere of meer taalvaardige kleuters.
De koning die niet dood wilde (vrij naar Godfried Bomans)
Er was eens een koning die bijna dood zou gaan.
Maar hij wilde niet dood.
Daarom verstopte hij het horloge van zijn gestorven mama onder zijn pyjama.
Want hij dacht: “Zolang dit horloge tikt, kan ik niet doodgaan.
Het horloge is van mijn mama. En mijn mama heeft nooit gewild dat mij iets slechts zou overkomen.”
De koning luisterde de hele dag naar het getik van het horloge.
Dat maakte hem blij en gelukkig.
De dokter van de koning kwam op bezoek.
Streng zei de dokter tot de koning:
-“Koning, u gaat dood”.
De koning schrok.
-“Dat geloof ik niet”, zei hij.
-“Dat zie ik”, zei de dokter, “maar toch is het zo.”
-“Wanneer?” vroeg de koning.
De dokter luisterde naar het hart van de koning.
-“Je hart tikt nog wel”, zei de dokter,
“Maar het tikt heel zacht. Als de klokken half tien slaan, ga je dood.”
De dokter ging weer weg en de koning liet zijn helpers komen.
De koning zei:
-“Haal alle klokken uit de torens. Sla alle uurwerken in het paleis stuk.
Niets mag er meer tikken en niets mag er meer slaan.”
De helpers deden wat de koning vroeg. En toen de avond viel, wist niemand meer hoe laat het was.
De koning stond voor het raam toen hij de dood zag komen. De dood draaide een ogenblik in de tuin alsof hij naar iets luisterde en schudde het hoofd. Maar hij liep toch door en kwam in de kamer van de koning.
-“Het is tijd”, sprak de dood vriendelijk, “ik kom je halen.”
-“Maar het heeft nergens half tien geslagen!
Vreemd toch”, zei de koning, “hoe zou dat komen?”
-“Ik weet het wel”, antwoordde de dood,
“Jij hebt alle klokken laten verwijderen. Maar dat zal niet helpen, luister maar.”
De dood stak zijn wijsvinger omhoog en op hetzelfde ogenblik tinkelde onder de pyjama van de koning het verborgen horloge.
-“Waarom heb je dat niet stuk gemaakt?” vroeg de dood.
-“Ik kon het niet”, antwoordde de koning verlegen, “het was het horloge van mijn mama. Toen ze stierf heeft ze het aan mij gegeven.”
De dood knikte.
-“Ik wist het wel”, zei hij, “en het is een lieve gedachte. Hield je zoveel van haar?”
-“Meer dan van iemand anders”, antwoordde de koning, en zijn ogen schoten vol tranen.
-“Zou je haar willen zien?” vroeg de dood.
De koning begon te wenen.
-“Plaag mij niet”, zei de koning, “het is mijn liefste wens.”
De deur ging open en de koning greep naar zijn hart.
Daar stond zijn mama. Ze boog zich over hem en ze fluisterde in zijn oor:
-“Het is tijd om dood te gaan.”
-“Mama”, zei de koning, “ik wil niet dood.”
-“Je bent het al”, antwoordde zijn mama, “en je hebt het zelf gewild.”
(Godfried Bomans, De koning die niet dood wilde, in Werken II, 1996. Erven Godfried Bomans en uitgeverij Meulenhoff Boekerij, Amsterdam)
- Je kunt van andere prentenboeken of verhalen ook vertelplaten maken, maar niet elk prentenboek leent er zich even goed toe. Heel gedetailleerde prenten vragen meer tijd om te bekijken dan haalbaar is binnen een kamishibaivoorstelling.
- Natuurlijk kun je ook beide doen: een boek voorlezen én nog eens laten zien in een kamishibaivoorstelling.
- Je kunt vertelplaten knutselen met de kinderen.
- Een voorstelling met vertelplaten (al dan niet in de kamishibai) is een goed startpunt voor een filosofisch gesprek met kinderen.
- Vertelplaten bij “De koning die niet dood wilde”
DOODGEWOON 